G.3.2. Οργανισμοί Συλλογικής Διαχείρισης

June 6, 2011 σε Ομάδα για το Ελεύθερο / Ανοικτό Λογισμικό - Διαλειτουργικότητα από Φώτης Ρούτσης

Σύμφωνα με το Ν.2121/1993 οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης πρέπει να έχουν αποκλειστικό σκοπό τη διαχείριση ή την προστασία ή τη διαχείριση και την προστασία του περιουσιακού δικαιώματος των δικαιούχων των πνευματικών δικαιωμάτων και των συγγενικών δικαιωμάτων.

Ο οργανισμός που επιδιώκει να αναλάβει τέτοιο ρόλο υποβάλει τη δήλωση και τον κανονισμό στον ΟΠΙ που έχει την αρμοδιότητα να ελέγχει τα στοιχεία αυτά ώστε να γίνει η σχετική εισήγηση στο Υπουργείο Πολιτισμού προς έγκριση λειτουργίας. Ως εκ τούτου εφόσον πρόκειται για οργανισμούς που υπόκεινται σε κρατική εποπτεία σκόπιμο θα ήταν να εύρισκε αναλογικά και σε αυτούς εφαρμογή ο νόμος περί διαύγειας Ν.3861/2010.
Η Ελλάδα ως κράτος μέλος της ΕΕ με αρνητικό ισοζύγιο πνευματικής ιδιοκτησίας αντιμετωπίζει προβλήματα στην εναρμόνιση με βάσει την ευρωπαϊκή πολιτική για την ενοποίηση της αγοράς της πνευματικής ιδιοκτησίας. Ενώ, σε ευρωπαϊκό επίπεδο πολυεθνικά record labels έχουν αφαιρέσει αρμοδιότητες από τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης.
Τα προβλήματα που εντοπίζονται στη λειτουργία των Οργανισμών αυτών είναι Προβλήματα διαχείρισης που προκύπτουν εξ αιτίας της αρχής της ιδανικότητας ως προς την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων. Επιπλέον, στο διαδίκτυο τα τεχνολογικά μέτρα διευκολύνουν την ατομική διαχείριση. Επίσης, δεν δίνεται σαφής απάντηση στα αιτήματα των χρηστών του διαδικτύου για πρόσβαση σε πνευματικά έργα από οπουδήποτε, οποτεδήποτε και από οποιαδήποτε συσκευή επιλέξουν. Ενώ, η On line αδειοδότηση είναι προβληματική καθόσον ο χρήστης δε γνωρίζει πάντοτε πού πρέπει να απευθυνθεί για αδειοδότηση και συχνά ζητείται ξεχωριστή αδειοδότηση από το δημιουργό και όχι τον ΟΣΔ.
Λαμβάνοντας υπόψη το ρόλο και τη σημασία των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης καθίσταται σαφές ότι θα πρέπει να εξασφαλίζουν στους δημιουργούς διαφάνεια, ανοιχτές διαδικασίες ελέγχου, μη διακριτική μεταχείριση και ασφαλώς την καλύτερη δυνατή προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας.
Προτάσεις για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων:
• Ανάρτηση πλήρους και λεπτομερούς αμοιβολογίου του οργανισμού στην ιστοσελίδα του οργανισμού.(απόφαση 245/ΙΙΙ/2003 της Επιτροπής Ανταγωνισμού)
• Ανάρτηση όλων των δικαιούχων ημεδαπών και αλλοδαπών που εκπροσωπούνται από τον οργανισμό και των σχετικών έργων τους.
• Ανάρτηση των οργανισμών της αλλοδαπής με τους οποίους έχουν συναφθεί συμβάσεις αμοιβαιότητας.
• Ανάρτηση των συλλογικών συμβάσεων μεταξύ του οργανισμού και των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων των χρηστών πχ. Πανελλήνια Ένωση Εστιατόρων.
• Να τίθενται σαφείς διαχωρισμοί μεταξύ της εκμετάλλευσης που έχει ανατεθεί σε οργανισμό και στην αυτοδιαχείριση.
• Να υπάρχει η δυνατότητα προαιρετικής ανάθεσης διαχείρισης για όλους τους τρόπους εκμετάλλευσης (onestopshop).
• Να δίνεται στους δημιουργούς ενημέρωση σχετικά με τη χρήση αδειών πολλαπλής εδαφικής ισχύος (Σύσταση 2005/737/ΕΚ 18.10.2005)
• Να επιτρέπεται η χρήση αδειών Creative Commons στα συγκεκριμένα έργα που επιλέγουν οι δημιουργοί ακόμα κι αν οι ίδιοι είναι μέλη οργανισμού συλλογικής διαχείρισης.
• Να έχουν το δικαίωμα οι δημιουργοί να εξαιρούν έργα τους αν είναι μέλη οργανισμών συλλογικής διαχείρισης και να επιλέγουν άλλο είδος άδειας όπως πχ. creative commons.
• Να γίνει συστηματοποίηση συγκεκριμένων διατάξεων στις συμβάσεις των οργανισμών που να επιτρέπουν αδειοδότηση με άδειες creative commons (license back).
• Θα μπορούσε να δοθεί απάντηση στο φαινόμενο της πειρατείας της μουσικής και των οπτικοακουστικών έργων με την καταβολή ομοιόμορφων χρεώσεων (flatrate charges) στον ISP του χρήστη; Αυτή η πρόταση νομιμοποίησης P2P μέσω ενός σχεδίου αδειοδότησης flatrate βρίσκει ολοένα και αυξανόμενη απήχηση.